De Textiel Biënnale 2021 (29 augustus 2021 - 16 januari 2022) is een internationale tentoonstelling van hedendaagse beeldende kunst waarin textiel als materiaal de hoofdrol speelt. Museum Rijswijk organiseert de Textiel Biënnale al sinds 1995. Van circa 25 kunstenaars wordt werk getoond. Niet eerder had de Textiel Biënnale een geëngageerd thema zoals nu Voedsel. In de afgelopen 25 jaar lag de nadruk op ambachtelijkheid en techniek die kunstenaars toepasten om bijzondere kunstwerken van textiel te maken. We leven nu in een heftige tijd en dat heeft ons ertoe gebracht een inhoudelijke dimensie en maatschappelijke betrokkenheid van kunstenaars aan de Textiel Biënnale toe te voegen.
De Textiel Biënnale 2021 heeft als titel Voedsel tot Nadenken.
Vele millennia geleden is de mens begonnen als jager en verzamelaar van voedsel. Het stillen van de honger is altijd het hoofddoel van de mens. Sinds de Tweede Wereldoorlog is het aantal mensen dat onder de armoedegrens leeft op zijn laagst in de geschiedenis van de mensheid. Er is zelfs een keerpunt bereikt waarbij er meer mensen overgewicht hebben dan ondervoed zijn.
Sinds het Rapport van Rome uit 1969 staat de wijze waarop de mens gebruik maakt van de natuurlijke bronnen ter discussie. Overproductie, overconsumptie, wegwerpeconomie, gebruik van pesticiden en artificiële modificatie van gewassen hebben geleid tot verlies van biodiversiteit en klimaatverandering. De voorspelling is dat er in 2050 9,8 miljard mensen op de wereld zijn. De vraag die steeds vaker klinkt is: hoe gaan we alle mensen voeden en behouden we tegelijkertijd de balans met onze mooie natuur? Er wordt geëxperimenteerd met en gefocust op het tegengaan van het weggooien van voedsel.
Gebleken is dat eten niet alleen wordt genuttigd om het lichaam te voeden. Aan voedsel zit ook een sociale component. Gezamenlijk eten is een moment van contact, van verbinding, voor velen het belangrijkste moment van de dag. Door de hedendaagse snelle leefstijl en de toename van eenpersoonshuishoudens dreigt dit belangrijke moment in verschillende culturen verloren te gaan. Eten voor je beeldscherm en liever astronautenvoedsel eten dan koken, zijn bedreigingen van het verlies van sociale binding.
Aan eten zit ook een emotionele kant. Als kind ervaren mensen dat al vroeg. Iedereen kent het snoepje dat je krijgt als troost wanneer je je knie hebt geschaafd of als straf zonder eten naar bed als je ondeugend bent geweest. De combinatie eten – troost – straf leidt in een maatschappij van overvloed tot eetstoornissen met als uitersten boulimie en anorexia. Ook gaan deze eetstoornissen over de extreme behoefte aan controle over je eigen leven en lichaam.
De Textiel Biennale 2021. Food for thought toont de persoonlijke visie van kunstenaars op dit onderwerp.
Meer weten over de gedachten van de kunstenaars? Boek een rondleiding of luister naar deze interviews in Opium van NPO Radio 4: Hendrik Coetzee en Marije Vogelzang!
Kate Jenkins, Quarantinned sardines